حضرت محمد صلی الله علیه وسلم د اسلام ستر پیغمبر، د تاریخ تر ټولو مهمو شخصیتونو څخه یو دی. د هغه ژوند، اند، مبارزې او اخلاق د بشریت لپاره ستر الهام دی او په اسلامي تاریخ کې یو بېساری مقام لري.
د ژوند پیل او کورنۍ:
حضرت محمد صلی الله علیه وسلم د ۵۷۰ میلادي کال په شاوخوا کې په مکه کې وزېږېد. هغه د قریش قبیلې څخه و، کومه چې په عربو کې یوه مشهوره او معززه قبیله وه. د هغه پلار عبدالله د هغه د زوکړې دمخه وفات شو، او مور یې آمنه هغه په ماشومتوب کې له لاسه ورکړه. نو حضرت محمد صلی الله علیه وسلم د خپل نیکه عبدالمطلب او وروسته د خپل تره ابوطالب تر پالنې لاندې و
د ځوانۍ ژوند:
حضرت محمد صلی الله علیه وسلم له ماشومتوب څخه د صداقت، امانت، او عدالت بېلګه وه. د ځوانۍ په عمر کې د هغه شهرت په مکه کې د “امین” په نوم سره خپور شو، چې معنا یې ده: صادق او امانتدار. هغه له خلکو سره د ریښتینولۍ او صداقت په اساس چلند کاوه، چې دې ځانګړتیاو د خلکو په زړونو کې ځانګړی ځای ورکړی و.
د وحې راتګ:
حضرت محمد صلی الله علیه وسلم په ۴۰ کلنۍ کې د الله له لوري د پیغمبرۍ په رسالت باندې غوره شو. لومړنۍ وحی چې هغه ته راغله، د غار حرا په څنډه کې وه، کله چې حضرت جبریل علیه السلام هغه ته د “اقرأ” امر وکړ، چې د قرآن کریم د سورې العلق لومړني آیتونه دي. له دې وروسته حضرت محمد صلی الله علیه وسلم د الله د پیغام رسونه پیل کړه او خلکو ته یې اسلام بلنه ورکړه.
د مبارزې پیل:
حضرت محمد صلی الله علیه وسلم ته لومړنۍ دنده په مکه کې د خلکو بلنه وه چې په واحد الله ج ایمان راوړي او د بتپرستۍ نه ځانونه خلاص کړي. دې کار په مکه کې د قریش قبیلې مشرانو غوسه راوپاروله، ځکه چې هغوی په خپلو بتانو او د هغوی په عبادت باندې ټینګ ولاړ و. له همدې امله هغوی حضرت محمد صلی الله علیه وسلم او د هغه پیروانو ته د ځورونې او ظلم سره مخامخ کړل.
په دې موده کې د حضرت محمد صلی الله علیه وسلم ستره مبارزه د دې وه چې د الله دین خلکو ته په صبر، زغم او نرمو اخلاقو سره ورسوي. که څه هم هغه او د هغه اصحابو ډېرې کړاوونه ګاللي، خو د حق او عدالت له لارې څخه یو ګام هم شاته نه شول.
هجرت او مدینې دور:
د ظلمونو له ډېرېدو وروسته حضرت محمد صلی الله علیه وسلم او د هغه پیروانو مدینې ته هجرت وکړ. دا هجرت په اسلامي تاریخ کې یو مهم او نوي پړاو پیل و. په مدینه کې حضرت محمد صلی الله علیه وسلم د مسلمانانو د یووالي لپاره هڅې پیل کړې او د یو اسلامي دولت بنسټ یې کېښود. هغه د مسلمانانو او مدینې د نورو قومونو ترمنځ د سولې او تفاهم تړونونه وکړل.
د اخلاقو بېلګه:
حضرت محمد صلی الله علیه وسلم د اخلاقو او ښه چلند یوه بېساري بېلګه وه. هغه به له خلکو سره په مهربانۍ، صبر، او زغم چلند کاوه. د هغه نرم چلند حتی د هغه د دښمنانو زړونه هم وګټل. حضرت عایشه رضی الله عنها، د هغه مېرمن و، نوموړې ویلي: “د هغه اخلاق قرآن و.” حضرت محمد صلی الله علیه وسلم به د بېوزلو، یتیمانو، او مسکینانو سره مرسته کوله او د دوی حقوقو ته یې پوره پام کاوه. هغه به تل د خلکو خیر غوښت او د الله د رضا لپاره یې کار کاوه.
د مبارزې بریاوې:
حضرت محمد صلی الله علیه وسلم په مدینه کې د یو عادل اسلامي دولت جوړونې هڅې پیل کړې او د الله په مرسته یې د خپلو دښمنانو پر وړاندې لویې بریاوې ترلاسه کړې. د بدر، احد، او خندق غزاګانې د اسلام د پیاوړتیا لپاره مهمې وې. د مکې فتح د حضرت محمد صلی الله علیه وسلم ستره بریا وه، چې په دې سره مکه له بتپرستۍ څخه خلاصه او اسلامي مرکز وګرځېد.
پایله:
حضرت محمد صلی الله علیه وسلم د خپل ژوند په وروستیو کې یو بشپړ، عادل او شرعي دولت جوړ کړ، چې د نړۍ په ټولو برخو کې د دین، اخلاقو، او عدالت یو بېلګه پاتې شوه. د هغه اند، مبارزې، او اخلاق نه یوازې د هغه وخت خلکو ته الهام و، بلکې تر نن ورځې پورې د بشریت لپاره لارښوونه او الهام بلل کېږي. د هغه مبارزې او اخلاقو نړۍ ته یو نوی رڼا راوړې، چې په دې سره بشر ته د خیر، عدل، او انصاف لارښوونه شوې.
