ژباړه: عطا محمد میاخېل
د یوه شرکت رښتیني او واقعي غړي، چې د هغه شرکت د موخو لپاره هڅې کوي، د هغه شرکت اصلي شتمني ده. د ټیم د هر غړي لپاره ډېره زیاته مهمه ده، چې په فردي او سازماني کچه متمرکزې موخې خوندي کړي، حتا د دوو کارمندانو په کوچني اختلاف سره ښایي ټول ټیم زیان وویني او د ټول سازمان د پرمختګ د چټکتیا د راکمېدو سبب شي.
د انسان په توګه، له کارمندانو څخه هر یو یې معمولاً توپیري نظرونه لري او دې ته لېوالتیا لري، چې خپلو شخصي موخو ته ورسېږي، سمه ده لکه څنګه چې شرکت خپلو موخو ته رسوي، له همدې کبله باید د کارمندانو ترمنځ کاري اړیکې هم دوستانه او صمیمانه وي، دا چاره د یوه ټیم له غړو سره مرسته کوي، ترڅو د یوې ډلې په توګه په ښه او اغېزناکه توګه کار وکړي، پایله یې پیاوړی کاري ځواک دی، چې د سازمان د لاسته راوړنو او بریا لپاره چمتو والی لري.
راځئ، چې د یوه ټیم په توګه د کارمندانو ترمنځ د کاري مرستې او دغه راز د دوی ترمنځ د مثبتو اړیکو د رامنځته کولو په ځینو لارو چارو باندې رڼا واچوو:
۱ ـــ د خپل همکار وخت ته درنښت وکړئ
هغې ځانګړې برخې یا سازمان ته په نه پام سره، چې پکې فعالیت کوئ، هره برخه د کارمندانو په وسیله د بېلابېلو کارونو د ترسره کولو لپاره اړتیا لري، په سازمان کې د دندو یوه ټولګه شتون لري، چې باید په یوې ځانګړې چټکتیا او یوه مشخص وخت کې ترسره شي.
کله وخت شونې ده، چې د کړنې او پروسو لپاره یو تسلسل شتون ولري، داسې چې بله پروسه کولای شي، په تسلسل کې ترسره شي. ځینې پروسې د ټیم د یوه ځانګړي کس په کړنې پورې تړاو لري، داسې چې نور غړي کولای شي، راتلونکي پړاوونه وڅاري، له دې پروګرام جوړونې څخه موخه داده، چې کار باید په خپل وخت سره بشپړ شي، نباید په هغه وخت کې ځنډ رامنځته شي، کوم چې د کار د بشپړتیا لپاره ټاکل شوی دی.
له دې امله، په هغو شرایطو کې، چې تاسو دنده لرئ، چې نور افراد، ستاسو د کړنو او اقداماتو تر اغېزې لاندې دي، اړینه ده، چې د هغوی وخت او هڅو ته درنښت وکړئ او دا ډاډ ترلاسه کړئ، چې خپل کار په وخت سره ترسره کوئ.
په عین حال کې په یاد ولرئ، کله چې نور ستاسو مرستې ته اړتیا لري، باید خپل ځان ونه سپموئ. په پای کې موخه داده، چې ډاډ ترلاسه کړئ، په تمه پاتې نه شي او تاسو د یوه مسلکي فرد په توګه دنده ترسره کوئ.
۲ ـــ په ټولنیزو شبکو کې په ډېر احتیاط سره کړنې ترسره کړئ
د ډیجیټلي فضا د بهیر په ډېرښت سره، په ټولنیزو شبکو کې له خپلو همزولو او همکارانو سره د اړیکې نظریه یوه معمولي نظریه ده، که څه هم ترسره کول یې زیان نه لري، خو د دې اړیکو د رامنځته کېدو پرمهال احتیاط وکړئ، دلیل یې دا دی، چې یو ناسم حرکت کولای شي، ستاسو شخصیت او مشهورتیا ته زیان واړوي او همکارانو ته مو له تاسو څخه یو ناسم انځور وړاندې کړي.
غوره ده، د دې اړیکو له ټینګښت څخه مخکې، د خپل سازمان د ټولنیزو شبکو سیاست بررسي کړئ، که دا ډول سیاستونه له همکار سره د اړیکې د محدودېدو سبب ګرځي، نو باید ورته درنښت وکړئ.
۳ ـــ اړیکه یوه کیلي ده
اړیکې په بنسټیزه توګه یوه له حیاتي کیلي ګانو څخه ده، چې له خپلو همزولو او نورو کارکوونکو سره ستاسو په اړیکو باندې اغېزه کوي. نه شو کولای، چې د اغېزناکې اړیکې پر رول باندې په کافي اندازه ټینګار وکړو، دا چاره په یوه سازمان کې د همکاري موخې په ترلاسه کېدو او د هغو کارونو ترسره کول، چې بریا ته په رسېدو کې اړین دي، له تاسو سره به مرسته وکړي.
سره له دې، د اړیکو په برخه کې ستر خطر شتون لري، د انساني طبیعت د یوې برخې په توګه آسانه ده، فرض کړو، چې مامخ شخص، د هغه څه منظور درک کړی دی، کوم چې وایو یې، خو ښایي تل داسې ونه شي.
په دې اساس فیډبک اخیستل مهم دي، دا له تاسو سره مرسته کوي، چې دې ته مو پام شي، چې آیا پیغام مو په هغه ډول، چې په پام کې مو و، لېږدول شوی او که نه، که پیغام په وړاند وینه شوي ډول، د پام وړ فرد ته نه وي رسېدلی، باید اصلاحي اقدامات ترسره شي.
کمزورې اړیکې د اروایي فشار (سټرس) او د همکارانو ترمنځ د بې اعتمادۍ د ډېرښت لامل ګرځي، کله وخت دا چاره د دې سبب ګرځي، چې مهم پیغامونه په سمه توګه ونه لېږدېږي، چې له امله یې په ټول سازمان کې د اندېښنې او خواشینۍ فضا رامنځته کېږي.
له سردرګمۍ او ناسم پوهاوي څخه د ډډه کولو په موخه، په رسمي توګه اړیکه ټینګه کړئ، په دې اساس د برېښنالیک یا د بل هر اړیکیز چینیل له لارې، د اړیکې د ټینګښت لپاره یوه مناسبه لاره ده، ترڅو هرڅه واضح او روښانه وي، د هر ډول اختلافاتو د راڅرګندېدو په صورت کې، دا ډول اړیکې له تاسو سره مرسته کوي، چې وکولای شئ، خپلو خبرو ته رجوع وکړئ.
۴ ـــ فیډبک مهم دی
د نورو له خوا د فیډبک اخیستل، د ورکړې په اندازه یې ارزښت لري، دا یوازې تاسو نه یاست، چې د فیډبک ترلاسه کولو ته اړتیا لرئ، بلکې همزولي مو هم د خپلو کړنو د څرنګوالي لپاره اړتیا ورته لري.
ستاسو فیډبک به له نورو سره مرسته وکړي، چې په خپل کار کې پرمختګ وکړي، هماغسې له تاسو سره مرسته کوي، چې په خپل کار کې پرمختګ وکړئ. په مناسب وخت کې په مناسبې تګلارې سره خپلو همکارانو ته د جوړونکي فیډبک ورکړه، له هغو سره مرسته کوي، چې پرمختګ وکړي او په پای کې د سازمان د بریا سبب ګرځي.
۵ ـــ د آدابو بنسټ واوسئ
یوه همکار باندې سلام کول او د حالت پوښتل یې، کولای شي، دومره غوره تر سترګو شي، چې ښایي تعجب وکړئ، چې څنګه په دې لړلیک شتون لري. په دې حالت کې، کله چې موږ د یوه مثبت کاري چاپېریال د رامنځته کولو په اړه غږېږو، نو دا مورد نه شو کولای، چې نالیدلی ونیسو.
ښایي د صمیمي سلام کولو او ستړي مه شي له امله حیران شئ، متواضع اوسېدل هېڅ زیان نه لري، حتا که په مقابل کې یې کوم څه ترلاسه هم نه کړئ.
سر بېره پر دې، که غواړئ د خپلو همکارانو اعتماد ترلاسه کړئ، باید د سترګو اړیکه ټینګه کړئ، دا چاره د یوه پیاوړي ټیم د رامنځته کولو لپاره اړین بنسټونه جوړوي.
۶ ـــ له بریده زیات خوږ ژبي توب مه کوئ
په داسې حال کې، چې په کار ځای کې یاست، دا ومنئ هغه چلند چې له تاسو سره په کور کې کېږي، په کار ځای کې به ونه شي، هېڅوک په کار ځای کې له خوبه نه را ویښېږي، ترڅو خپل ځان ستاسو په واک کې درکړي یا په دوامداره توګه ستاسو پوښتنو ته ځواب درکړي، په دې حالت کې شونې ده، چې داسې شرایط را منځته شي، چې مرستې او مشورې ته اړتیا ولرئ.
په دې سناریو کې هڅه وکړئ، چې د خپلې پوښتنې په اړه معلومات را ټول کړئ، د بېلګې په توګه لارښوونې ترلاسه کړئ یا د دې پوښتنې په اړه د انټرنېټ له لارې معلومات ترلاسه کړئ.
کله چې له شک او تردید سره، یوه کس ته د پوښتنې د پوښتلو په موخه ورنږدې کېږئ، له هغو معلوماتو سره، چې راټول کړي مو دي، هغه فرد به پوښتنې ته د ځواب موندلو له امله، ستاسو له هڅو څخه مننه وکړي.
۷ ـــ له ټولو سره یو شان چلند وکړئ
د ټیم د یوه غړي په توګه، دا ستاسو کار نه دی، چې مشخص کړئ، څوک غوره دی او څوک نه دی. سازماني سیاستونه کولای شي، یوه مرګونې لوبه وي او تر کله چې تاسو یو مسلکي لوبغاړی نه یاست، نباید خپل ځان په داسې یوه وضعیت کې مېشت کړئ، چې انځور مو پیکه کوي.
آوازې په هېڅ ډول نباید ترسره شي او باید هرڅنګه چې وي، ترې ډډه وشي، په ډېرې کمینۍ سره چلند وکړئ او حتا که کوم چا هڅه وکړه، چې تاسو داسې یوې مکالمې ته را وکاږي، په ډېر درنښت سره ترې ډډه وکړئ، هر کار مو چې په توان پوره وي، ترسره یې کړئ، ترڅو له دې وضعیت څخه را بهر شئ.
په داسې حال کې، چې په نورو پسې خبرې کول، ښایي یو بوختونکی فعالیت تر سترګو شي، خو په راتلونکې کې به په بشپړه توګه په زیان مو تمام شي.
دغه راز هوښیارانه کار دی، په یاد ولرئ، چې هېڅوک په سازمان کې تل پاتې نه دی، افراد دغه راز خپلو دندو ته بدلون ورکوي، نو غوره ده، چې د نورو په اړه شخصي نظرونه په خپل سر کې خوندي وساتئ.
تر کله چې له ټولو سره یو شان چلند کوئ، نو خپل ځان به په یوه مثبت کاري چاپېریال کې وینئ.
۸ ـــ تېروتنې مو ومنئ
تېروتنې را منځته کېږي، د تېروتنو په اړه یو د پام وړ حقایقو څخه دا دی، چې هغه کولای شي، د هر چا له لوري ترسره شي، تر ټولو هوښیارانه کار، چې کولای شئ، ترسره یې کړئ، دا دی، کومې تېروتنې مو چې ترسره کړې دي، وې منئ.
په نورو باندې پړه ور اچول، نه یوازې د همکارانو، بلکې ستاسو نوم هم کمزوری کوي، تېروتنې مو ومنئ او د حل لارو په اړه یې فکر وکړئ، له خپلو همکارانو سره د یوې مثبتې اړیکې لپاره، باید دا ځانګړتیا په خپل ځان کې رامنځته کړئ.
۹ ـــ زده کړئ، چې مسؤولیت ومنئ
کله چې کاري ګڼه ګوڼه درباندې ډېره زیاته، نورو ته د خپل کار د یوې برخې سپارل، ډېره زیاته اړینه چاره ګڼل کېږي، په دې حالت کې، کله چې تاسو ته کومه دنده درسپارل کېږي، باید هڅه وکړئ، چې هغه د خپل مسؤولیت په توګه ومنئ او بل چاته یې له سپارلو څخه په کلکه ډډه وکړئ.
د خپلو دندو نه ترسره کول، یوازې ستاسو او د همکارانو ترمنځ مو د دېوال د رامنځته کېدو سبب ګرځي او حتا ښایي له تاسو سره د اړیکې له ټینګولو څخه ډډه وکړي. کله چې په یوه ټیم کې کار کوئ، ستاسو دنده د خپل ټیم له غړو سره همکاري او د یوه مثبتې کاري اړیکې رامنځته کول دي.
۱۰ ـــ د څارلو په یوه بهیر کې ګډون ولرئ
د ټیم د یوې برخې په توګه، اړینه ده، چې دا واقعیت بیان کړئ، چې تاسو د خپل ټیم غړو ته پام کوئ او دغه راز د ټیم په وسیله ټاکلو شویو موخو ته د رسېدو لپاره چمتو یاست.
هر کله مو چې دا فرصت درلوده، له همکارانو څخه د خپلو کړنو په اړه پوښتنې وکړئ او وګورئ، چې آیا هغوی فکر کوي، چې کوم څه باید ښه کړئ یا نه.
د بدلون او ښه والي لپاره تل چمتو واوسئ، خپل ځان د زده کولو لپاره لېواله او مسؤول ښودل به مو، ډېر په ګټه وي.
وروستۍ خبره
هغه تګلارې، چې پورته پرې رڼا واچول شوه، یوازې هغه لارې دي، چې له هغو څخه په ګټه اخیستنې د ټیم غړي کولای شي، په خپل منځ کې مثبتې کاري اړیکې رامنځته کړي او دغه راز سازماندهۍ او نویو لوړتیاوو ته لاسرسی پیدا کړي، دا لید د سازمان ټولیزې بریا ته د رسېدو، د ډاډمن چاپېریال او د کارمندانو ترمنځ د رښتینولۍ د رامنځته کولو لپاره تر ټولو غوره لاره ده.