لیکوال او خبریال: محمد صادق ودان
تاثر: د کتاب نړۍواله ورځ او له نږدې دوست څخه د یاد شهکار ناول ډالۍ؛
راغلم چې د دې ارزښتمنې ورځې لپاره خپل نږدې ملګري ته د کتاب د نړۍوالې ورځې مبارکي ووایم، په سټډیو کې مې د ژوندۍ خپرونې پر وخت د یو بل ملګري لپاره ویډیویي پیغام ورڅخه واخیست، شېبه وروسته له سټډیو کارځای ته ولاړو، د خبرو پر وخت مې سترګې پر «پیغمبر» کتاب ولګېدې. زما عادت دی چې کتاب حتما راپورته کوم، له مودې راهیسې د دې کتاب پسې ګرځېدم. هغه چې وایي؛ «اسمان کې درپسې ګرځېدم خدای پر ځمکه په لاس راکړې» هغه نو دغه دی. ورته ومې ویل: ما مې خپل ډالۍ تر لاسه کړه!
دې کتاب خپله هم کیسه درلوده، زما د ملګري، ملګری ورته ویلې وه دا کتاب مه لوله، ځکه هغه فکر کوای چې دا کتاب ډېر ورباندې دروند دی، نو هغوی هم په یوه ورځ کې له ډېرې تلوسې لوستی و.
«پیغمبر» د جبران خلیل جبران تر ټولو شهکار ناول چې اغلې زینب سالک پښتو ته اړولی دی. دا کتاب خپله د جبران په وینا د ده د ادبي او هنري ژوند او فکر نچوړ دی.
په دې کتاب کې د ژوند، اخلاقو، مینې، ښوونې روزنې، ادب، ښکلا، مذهب او نورو ډېرو موضوعاتو په اړه په هنري انداز او ښکلې ژبه فیلسوفانه خبرې کړې دي.
د دې کتاب په لوستلو سره لوستونکی له هغه جبران سره اشنا کېږي چې روح او ذوق یې د ختیځ په روحاني چینو خړوب شوي او سترګو یې د لویديځ د ښکلي ژوند ننداره کړې ده.
د کتاب له کرښو؛
«خو که ستا طبیعت تا اړ باسي چې خپل خواړه د نورو په وژلو تر لاسه کړې او که غواړئ چې د خپلې تندې د ماتولو لپاره ماشومان د هغوی د میندو له شیدو بې برخې کړئ؛ نو داسې څه وکړئ چې دا کار مو په عبادت کې حساب شي.»
خو جبران څوک دی؟
جبران خلیل جبران د خلیل زوی، عرب امریکایی لیکوال، شاعر او فیلسوف په ۱۸۸۳ کال کې د شمالي لبنان په بشري ښار کې دې نړۍ ته سترګې پرانیستې. پلار یې کلیسا کې پادري و. وروسته له هغه چې په ۱۸۹۱ کال کې یې پلار زنداني شو، شتمني یې هم حکومت وګرځوله، جبران ۱۲ کلن و چې مور یې له خپلو څلورو ماشومانو سره امریکا ته کډه شوه. د بېوزلۍ له امله مجبور و په کلیسا کې لومړنۍ زده کړې وکړې. بیا د کډوالو په یوه ځانګړې ښوونځي کې انګریزې ژبه زده کړه او د ښکلیو هنرونو په ځانګړې ښوونځي کې یې هم زده کړې پیل کړې.
د وخت نوموتی انځورګر فرید هالینډې د جبران یو له هڅونکو څخه و، چې د زده کړې په برخه کې یې لاسنیوی وکړ.
جبران خلیل جبران په پیل کې په عربي ژبه لیکل کول، خو ډېرې او مشهورې لیکنې یې په انګریزي ژبه دي. لومړی کتاب یې هم په انګریزي ژبه چاپ شو چې The mad man نومېده.
خو دوه کتابونه یې ډېر مشهور شوي The Prophet (پیغمبر) او Broken wings (مات وزرونه) دي.
جبران په امریکا کې د (المهاجر) په نامه یوه کلتورپ ټولنه جوړه کړه چې بیا د کډوال لیکوالو په مرکز باندې بدل شوه.
شاعر، فیلسوف او د پیغمبر اثر لیکوال جبران خلیل جبران د ۱۹۳۱ زېږدېز کال د اپرېل پر لسمه نېټه د ۴۸ کلونو په عمر د نرې رنځ او ځیګر خرابېدو له امله له دې نړۍ سترګې پټې کړې.
اوس پوښتنه دا ده چې اغلې ژباړنه زینب سالک څوک ده؟ یوازې د دې کتاب په پای یې په اړه دومره پوهېدای شې چې د پنځو کتابونو لیکواله او ژباړنه ده. زه وام هر څوک چې ده!! خدای دې یې پر قلم برکت واچوي، روانه لیکنه او په ساده کلیمو ژباړه کوي. تر بل کتابه مو پر لوی الله سپارم.
درنښت