ژباړه: حامد بهیر
ځینې دوستان چې د لیکوالۍ مینوال دي او یا هم په دې برخه کې یې تاز پیل کړی وي، پوښتنه کوې چې څنګه ولیکو او له کوم ځای نه یې پیل کړو.
ځواب یې ساده او روښانه دی. څنګه لیکل، د هغه څه په اړه چې غواړو ویې ولیکو د څنګه لیکلو په اړه زموږ په مینه پورې تړلې خبره ده؛ یانې هېڅ چاته نه شو ویلای چې د غه موضوع ولیکه او هغه موضوع نه. بلکې دا مورد راګرځي د لیکوال فردي احساس او سلېقې ته چې د څه لیکلو په اړه یې لري.
د لیکوالی پیل هم د لیکوال په فردي احساس، عاطفې او انګېزې پورې اړوند دی. چې هغه د څه په اړه د کلمو په واسطه د ژبې يه بستر کې لیکل کوي.
هره ښه لیکنه، د یوې مهمې برخې نه چې هغه یو بنسټیز مفهوم دی، پیلیږي.
کله د دې ذهني خبرو ټولګه، د غنمو په شان د لیکوال په ذهن کې امبار شوې وي او لیکوال په دې فکر کې وي چې اوس دا لیکل له کومه پیل کړي.
په هغه صورت کې غوره دا ده چې د لیکلو له پاره په خپل ذهن کې یو چوکاټ رسم کړو. په دې مانا چې لومړی مو ذهني محتوا له پیله ترپایه پورې ښه وسنجوو او وروسته یې په جذاب ډول باندې له اوله تر اخره پورې ولیکو.
وروسته پرې بیا کتنه وکړو، سمون ورکړو او دغه جذابیت یې دوه برابره کړو.
په یاد مو وي، جذابیت هغه وخت په لیکنه کې زیاتیږي چې هغه څه مو چې لیکلي دي، زموږ د احساس له ژورو نه سرچینه واخلي او د دې تر څنګ د ګټورو کتابونو په مطالعې سره مو خپله د لغتونو ذخیره نوره هم پراخه کړو.
د جذاب لیکلو په مرحله کې، ژوره ساده لیکنه له یاده ونه باسو؛ یانې ژوره محتوا له کوم تکلف نه پرته ولیکو، مبهم مفاهیم وسپړو او د مخاطب له سرګردانه کولو نه ډډه وکړو.
کله کله لیدل کېږي چې ځینې تازه کاره لیکوالان، ساده لیکلو ته د سطحي لیکلو فکر کوي او د عوام لیکنې په ډول باندې یې دود کړې وي.
سمده چې عام خوښونکي ادبیات په کم سواده ټولنو کې خپل مخاطبان لري نو له بل لوري خپلې ښکلا ګانې هم لري. له هغه ځایه چې د ادبیاتو کار خپرول او رسول دي، نو یوازې باید په دې سطحه کې پاتي نه شي، پرمختګ او نوښت وکړي. په دې اساس د ځانګړو په دې نړۍ کې دا لاره خلاصول نن ورځ د ادبیاتو او لیکوالۍ یوه مهمه نکته ده.
د ځانګړو نړۍ ته لار موندل، د عوامو د ادبیاتو د بیلولو په مانا نه ده؛ بلکې یوه لاره ده، د ځانګړو نړۍ ته د عوامو او عامه پسندو ذهنیتونو د کشولو، چې پرمختللي ادبیات له هغې نه وده کوي.
لیکونکي اوسئ!