ژباړه: عطا محمد میاخېل
په دې وروستیو کې «د سرو موټرونو لیدل» تر عنوان لاندې په امریکا کې یو نوی کتاب خپور شو، دا کتاب د امازون په یو له ډېرو پلورل شویو کتابونو باندې بدل شوی دی. دا کتاب زموږ د لیدلوري او په بریا باندې د اغېز په اړه یې خبرې کوي، په دې لیکنه کې د دې کتاب په مهمو ټکو باندې رڼا اچوو.
آیا د ښو موضوعاتو په اړه فکر کوئ او که د بدو موضوعاتو په اړه؟
خلک په طبیعي توګه د منفي پایلو په اړه فکر کوي، نه مثبت. تر ډېره منفي پایلې د بدبینو کسانو په برخه کېږي، له بلې خوا مثبت فکر لرونکي کسان په پرله پسې توګه له ښو پېښو سره مخ کېږي، دا په بشپړه توګه د هغه وخت په څېر دی، چې یو سور موټر اخلئ او له دې وروسته د خپلې شاوخوا ټول سره موټرونه وینئ. ستاسو لپاره د سرو موټرونو لیدل مانا پیدا کوي، تاسو په خپل ښکلي او نوي موټر باندې ویاړئ او ډېر زیات هیجاني یاست، په پایله کې ډېر زیات د دې په اړه فکر کوئ. کله چې سور موټر ستاسو د تمرکز اصلي ټکی وي، نو د ټولو ځایونو سره موټرونه ستاسو شاوخوا ته را څرګندېږي.
پیغام دا دی، چې «په هر څیز چې تمرکز وکړئ، په ډېره پیمانه یې ترلاسه کوئ» که ښه موضوعات تجسم کړئ، نو را منځته به شي. البته دا موضوع د بدو موضوعاتو په اړه هم صدق کوي. د ګلف لوبغاړی تل سیند ته د توپ غورځولو په اړه اندېښمن دی، تل یې اوبو ته غورځوي. که لید مو ستاسو تګلوری مشخص کړي، نو ښه ده، چې خپل افکار مثبت لوري ته سوق کړئ. دا درې کړنې ترسره کړئ:
۱ ـــ په اړه یې فکر وکړئ
له خپل ځان سره ژمنه وکړئ، چې په فعاله توګه د مثبتو مطالبو او یوازې د مثبتو پایلو په اړه فکر وکړئ، د دې پروګرام په ترسره کولو کې په بشپړه توګه جدي واوسئ او هغه له خپل ځان سره د یوه هوکړه لیک په څېر په پام کې ونیسئ. ستاسو موخه: په فعالانه توګه ستاسو د تفکر کنټرول دی.
۲ ـــ وې وینئ
خپل د پام وړ بهر کېدونکي مجسم کړئ، هغوی په رڼه او شفافه توګه او له بشپړو جزئیاتو سره یې ووینئ.
۳ ـــ ترسره یې کړئ
د پام وړ بهر کېدونکو ته د لاسرسي لپاره، مثبت اقدامات ترسره کړئ. ټینګار وکړئ. په هغو مواردو باندې اغېز ښندلو لپاره، چې ستاسو په توان کې دي، په ډېرې سختۍ سره کار وکړئ. کله چې کارونه په ښه توګه پرمخ ځي، جشن ونیسئ. د اقداماتو لپاره مو ورځنی، اوونیز او میاشتنی پروګرام جوړ کړئ.
له ذهني عادتونو څخه خلاصون پیدا کړئ
تل له خپلې فکري تګلارې او ذهني عادتونو څخه خبر واوسئ. د منفي فکر ناوړه عادت ته بېرته مه ورګرځئ. خلک په ورځ کې له ۱۲۰۰۰ څخه تر ۵۰۰۰۰ پورې بېلابېلو مواردو په اړه فکر کوي، له دې تفکراتو څخه ۷۰ سلنه یې، په راتلونکې کې د بدو پایلو په اړه اندېښنه ده. دلیل یې څه دی؟ دوکتور الن ویر توضیحات ورکوي: «ټولنیز شرایط او د ژوند تجربې» د منفي تفکر سبب ګرځي. د والدینو منفي یادونې لکه: «پام دې وي، چې ونه غورځېږې.» ماشومان دې ته اړه کوي، چې منفي فکر وکړي، نه مثبت.
په دې سربېره، ډېری خلک فکر کوي، چې د بریا وړ نه دي یا هغو ته د لاسرسي وړتیا نه لري. د مثبت تفکر د پیل لپاره، باید دا خنډونه له منځه یوسئ.
ستاسو د مغز زړی څنګه کار کوي؟
د مغز زړی دا مسؤولیت لري، چې د وېرې او اندېښنې پر وړاندې غبرګون ښکاره کړي، چې د فزیکي خطرونو او احساسي تشویشونو په حضور سره، د ډار وضعیت ته ننوځي. د وېرې حالت د کورټیزول په نامه د یوې کېمیاوې مادې د ترشح سبب ګرځي، چې له ځانه سره زیان رامنځته کوونکي فزیولوژيکي لاملونه لري. انسانان کولای شي، د مغز په زړي کې د وېرې د حالت د له منځه وړلو لپاره، له مثبت تفکر څخه ګټه واخلي، مثبت تفکر د کورټیزول له ترشح څخه مخنیوی کوي او پر ځای یې مغز دې ته اړ کوي، چې سروټونین ترشح کړي، چې له خلاقیت، نوښت او تمرکز سره په اړیکه کې دی، دا موارد د وېرې او اندېښنې پر وړاندې درېږي.
مغز د نویو عصبي تګلوریو د رامنځته کولو لپاره فوق العاده وړتیا لري، په مثبت تفکر سره کولای شئ، چې مغز بیا رغونې ته اړ کړئ، له دې امله تل مثبت فکر وکړئ، په دې کار سره کولای شئ، په خپل مغز کې نوې عصبي لارې رامنځته کړئ او مثبتې پایلې تجربه کړئ.
له کوچنیو مواردو څخه یې پیل کړئ
هڅه مه کوئ، چې په خپل تفکر کې یو مخیز بدلونونه رامنځته کړئ. ښایي دا کار د مغز زړی تحریک او د کورټیزول د ترشح سبب شي، چې له ځانه سره ډېرې زیاتې منفي پایلې لري، پرځای یې خپل ذهن ته بدلون ورکړئ، خو دا کار په تدریجي توګه ترسره کړئ، په نویو فعالیتونو کې لکه د نویو مهارتونو په پراختیا کې ګډون وکړئ، له خپلو وېرو سره مخامخ شئ او په هغو باندې د غلبې لپاره په سخته توګه کار وکړئ. هغه کارونه، چې هیله لرئ د ژوند په بېلابېلو برخو کې یې ترسره کړئ، مشخص کړئ.
د پېښېدونکو پېښو لپاره د مثبتو پایلو تصور، کولای شي په هماغه ترتیب له پېښېدو سره یې مرسته وکړي. د مغز متخصص الوارو پاسکوال، د تجسم د دې تخنیکونو د کړنو د ښودلو لپاره، د پیانو د زده کولو لپاره یې دوې ډلې تر ارزونې لاندې ونیولې. دې پوه یوه ډله وټاکله او د ډلې غړو ته یې دا توضیحات ورکړل، چې په کومه ګوټه کوم نټ وغږوي او له هغو څخه یې وغوښتل، چې پنځې ورځې، په ورځ کې د دوو ساعتونو لپاره د پیانو تمرین وکړي، بلې ډلې د نټ غږولو لپاره، له ګوتې څخه ګټه اخیستنه په مجازي توګه زده کړه. هغو پنځې ورځې او په ورځ کې د دوو ساعتونو لپاره، هغو نټونو ته په غوږ نیولو سره، چې غږول کېدل، خپل ځانونه یې د پیانو غږولو په حال کې تجسم کړل، له دې وروسته دواړو ډلو په پیانو باندې د نټ غږول ترسره کړل او دواړو ډلو کابو په یوه اندازه، د پیانو سم غږول زده کړي وو.
تجسم کوم پېچلی کار نه دی، خپل ځان د هغه کار په ترسره کولو کې تجسم کړئ، چې هیله یې لرئ، لکه د یوې فوق العاده وینا کول هغه په رڼه او شفافه توګه او په جزئیاتو سره مجسمه کړئ.
له منفي افردو څخه لرېوالی اختیار کړئ، د خوش بینو دوستانو په لټه کې واوسئ او له هغو سره اړیکه ټینګه کړئ. څلور حالتونه د ذهني نارامۍ سبب ګرځي: «تښتېدونکی اوسېدل، پرېکنده نه اوسېدل، پېچلتیا او ابهام.» له هغو سره د مخامخ کېدو لپاره، له خپلو غوښتنو څخه یو واضح تصویر په خپل ذهن کې خوندي کړئ. په تصویري یادونو سره، یانې هغه نښې نښانې، چې تاسو ته نوی ذهني سفر مو در په یادوي، له ځان سره مرسته وکړئ. کولای شئ په ډېرې آسانۍ سره «د سرو موټرونو» له تګلارې څخه ګټه واخلئ. ځینې کسان سرې جامې اغوندي، ترڅو خپل ځان ته له مثبت تفکر څخه یادونه وکړي. ځینې نور کسان په خپل کار ځای کې د په یاد راوړونکو توکو په توګه، سره وسایل ږدي.
څو عملي تمرینونه
د دې لپاره چې مثبت تفکر ولرئ، لومړی باید خپل ځان وپېژنئ د «سره موټر» د شپږ ګامونو د ترسره کولو لپاره، دا لړ لیکونه او جدولونه جوړ او ترتیب کړئ:
۱ ـــ احساسات/ لېوالتیاوې او پیاوړي ټکي
کار مو د احساساتو، لېوالتیاوو او پیاوړو ټکو په لیکلو سره پیل کړئ. څېړنو ښودلې، چې یوازې شل سلنه خلک هره ورځ په فعالانه توګه، له خپلو پیاوړو ټکو څخه ګټه اخلي، د خپلو پیاوړو ټکو د ټاکلو لپاره هغه ډله، چې ورسره درېږئ، مشخصه کړئ، د بېلګې په توګه: «بریالی: غواړئ سترې لاسته راوړنې ولرئ. قوماندان: غواړئ کارونه اداره کړئ. مشاور: یو منظم متفکر یاست. ټولوونکی: د افرادو له را ټولولو څخه خوند اخلئ.» احساسات او لېوالتیاوې مو ستاسو ژوند ته هیجان وربښي.
۲ ـــ احساسات/ لېوالتیاوې، پیاوړي ټکي او ارزښتونه
ارزښت مو په خپل لړلیک باندې ور زیات کړئ. هغه ارزښتمن اصول، چې ستاسو په راتلونکي کار باندې مستقیمه اغېزه لري، وټاکئ او د خپلو مهمو موخو لړلیک ترتیب کړئ. په دودیزو ارزښتونو کې زړورتیا، اراده او امانتداري شاملېږي.
۳ ـــ مشارکتي لړلیک
هغه کارونه، چې غواړئ ترسره یې کړئ، په خپل مغزي توپان کې یې وارزوئ، وروسته د خپلو موخو لړلیک جوړ کړئ.
۴ ـــ بشپړ چارټ
یو بشپړ چارټ انځور کړئ او په هغه کې د خپل ژوند په ټولو برخو پورې تړلي موارد ولیکئ، لکه: اړیکې، روغتیا، روغه سټه، دنده، معنویات، زده کړې او …..، هر یوې ته یې چې ډېره اړتیا وه، لومړی یې ترسره کړئ.
۵ ـــ د «غواړم…» جملو تنظیمول
د پورته ټولو موضوعاتو او تمرینونو په اړه له دقیق تفکر او د خپلو ځوابونو له لیکلو وروسته، د خپل ژوند د هرې اصلي ډلې لپاره، د «غواړم…» له جملو څخه یو ټولګه ترتیب کړئ. د بېلګې په توګه: د پیسو ډله: غواړم د خپل تقاعد پرمهال تر ټولو شونې زیاته سلنه پانګونه وکړم. دنده ایزه ډله: غواړم په راتلونکې کال کې، داسې یو کار پیدا کړم، چې ترې خوند واخلم او په هغې کې د ارزښت او ننګونې احساس ولرم.
دا موارد په بشپړه توګه راڼه او شفاف ولیکئ. د «غواړم…» جملې مثبتې او پرېکنده ولیکئ. هغه باید «ځانګړې، د اندازه کولو وړ او د ټاکلي وخت لرونکې وي.» له دې امله «غواړم ډېره مطالعه وکړم.» اغېز ښندونکې نه ده. پرځای یې ولیکئ: «غواړم په ورځ کې شل مخه مطالعه وکړم.»
د «غواړم…» جملې د «احساساتو، پیاوړو ټکو، ارزښتونو، مهارتونو، مسلکي ښېګڼو او پر خپلو موخو باندې د بهرنیو اغېز ښندونکو لاملونو، لکه ټکنالوژیکي پرمختګونو او بازار ته د کتو پر بنسټ ولیکئ. د لنډ مهال لپاره فکر وکړئ.
۶ ـــ ورکشیټ
د خپل ځان د پېژندنې لپاره په بل تمرین کې «ورکشیټ» جوړ کړئ، دا ورکشیټ څلور موارد ښکاره کوي، چې « مطلوبو شرایطو ته د رسېدو لپاره پل» رامنځته کوي. له خپلو اوسنیو شرایطو څخه یو لړلیک، د بېلګې په توګه: «زه په نامنظمه توګه کار کوم او نامناسب شرایط لرم.»، هغه څه چې هیله لرئ، ترلاسه یې کړئ: «غواړم په اتلسو راتلونکو میاشتو کې دومره پیسې ترلاسه کړم.»، هغه څه، چې باید وې لرئ: «غواړم هره میاشت د یوه ځانګړي دوستانه کورني فعالیت په اړه پروګرام جوړ کړم.» او هغه څه، چې ښه دي، خو اړین نه دي: «غواړم لس سلنه ګټه مې د سهامو په بازار کې پانګونه کړم.»
دا ذهني تخنیکونه د ټیم لپاره هم ګټور دي
کوم تمرینونه، چې پورته ورته اشاره وشوه، پر افرادو سربېره ټیم ته هم ګټور وي. هغه ټیمونه، چې د شخصي تګلارې له ارزونې څخه یې پیروي کړې ده او د خپلو غوښتنو لړلیک جوړوي، کولای شي د یوې ډلې په توګه خپله پېژندګلوي او هغه موارد، چې خوښېږي یې ورته لاسرسی پیدا کړي، راڼه کړي. د ټیم غړي کولای شي مخکې تر مخکې دا تمرینونه ترسره کړي یا د ټیم له نورو غړو سره د مرستې لپاره، له هغو څخه ګټه واخلي.
که ټول د «سور موټر» له تفکر سره موافقه وکړي، سازمان به ډېره زیات ګټه وکړي. په مثبته بڼه د خپل فرهنګ د بدلون لپاره، ټولو ته ورزده کړئ، چې پر خپلو غوښتنو باندې تمرکز وکړي، نه پر اندېښنو او وېرو. دا بدلون ډېر انرژي بښونکی دی.
