حمیدالله حمیدي
ترکیه یو لرغونی هېواد او د عثمانیانو د امپراطورۍ مرکز و، نو د لیدو لپاره ګڼ تاریخي ځایونه لري، چې ځینې دلته درته درپېژنو. که ترکیې ته لاړئ، د دې سیمو ننداره به خامخا کوئ.
۱- د کتاب ښار
که له کتاب سره مینه لرئ، نو که کله مو ترکیې ته سفر وکړ، نو په استانبول کې دغه ځای ارو مرو وګورئ. داد د ترکیې پخوانی ښار دی چې کولی شئ دویم لاس کتابونه په کې پیدا او تر لاسه کړئ. له یکشنبې پرته دغه بازار ټوله اونۍ د خلکو پر مخ پرانیسی وي.
۲- پاتار
پاتار د ترکیې تر ټولو اوږد ساحل دی. که په اوبو کې مزل کول او چکر وهل مو خوښېږي، پاتار درته تر ټلو ارزانه تمامېږي.که ډېر نیکمرغه وی، نو هغه ده چې د لمر ختو او یا هم لمر لوېدو پر مهال به له دې ساحل څخه لیدنه وکړئ.
۳- اني
که ترکیې ته په سفر ولاړئ نو د ورېښمو په جاده کې پخوانۍ او لرغونۍ ودانۍ ارو مرو وګورئ او له لیدو یې خوند واخلئ. دغه ښار له ارمنستان او ترکیې پر پوله د ترکیې په خاوره کې پروت دی چې یو وخت د ارمنستان پلازمېنه وه. په څلورمه پېړۍ کې د زلزلې او دغه راز د مغلو له حملو وروسته دغه ښار له اوسېدو ووت. خو بیا هم په کې د تاریخي ودانیو اثار له ورایه ښکاري.
۴- د پرنسس جزېرې
د پرنسس جزیرې د مرمره په سیند کې د استانبول تر ټولو ښکلي ځایونه دي. په دې جزیرو کې کولی شي له ښاره لرې د سکوت ژوند تجربه کړئ، ځکه دې جزیرو ته نیږدې د موټرو او نورو نقلیه وسایلو کارول منع دي. خلک کولی شي په دې سیمه کې یوازې هغه وسایل چې ماشین ونه لري وکاروي.
۵- آمفیتئاتر آسپِندوس
امفي تیاتر په اصل کې د انتالیا په جنوب کې د مارکوس اورلیوس پاچا د یادښت په توګه یوه کلاسیکه کلا ده. په دې سیمه کې کولی شئ نور لرغوني بقایا هم ووینئ چې تر ټولو مهمه یې همدا امفي تیاتر دی.
۶- لوی بازار
د استانبول په لوی بازار کې چې څه په ذهن کې در ګرځي، له طلا او جواهراتو نیولې تر جامو، خوړو او نورو وسایلو پورې تر سترګو کېدای شي. خو یو څه مو باید په یاد وي، چې په دې بازار کې په نرخونو کې ارو مرو چنې ووهي.
۷- پِرگامون
پرګامون د لرغوني یونان ښار و چې اوس د ترکیې د برګاما ښار او د اژه سیند ته نېږدې د ترکیې د خاورې اړوند کېږي. دغه ښار د میلاد څخه مخکې نېږدي پنځمې پېړۍ ته ورګرځي. پرګامون یو وخت د مهمو کتابتونونو مرکز و.
۸- د مصریانو بازار
که سمالو او نویو خوړو د تجربه کولو لېوالتیا لرئ، نو که ترکیې ته ولاړئ د مصریانو د بازر لیدل مو هېر نه شي. په دې بازار کې هر ډول خوندورې مسالې او وچې مېوې پیدا کېږي.
۹- د عثماني قالینو بازار
دا په ترکیه کې د پردو او قالینو تر ټولو ستر مرکز دی. په دې بازار کې قېمتونه له زرو ډالرو پیلېږي او تر دوو زرو ډالرو پورې رسېږي.
۱- امینونو
د کیښتیو له دغه تم ځای کولی شئ، د اوبو سیل وکړئ او په همدې اوبو کې د ښکلو کیښتیو په وسیله چکر ووهئ. کښتۍ مخکې له دې چې لمر پرېوځي حرکت کوي، تر څو سیلانیان د اوبو له منځ د لمر پرېوتل وویني او له ښکلې منظرې یې خوند واخلي.
